Thursday, May 17, 2018

Manga Upat Pagdayaw sin Himumungan


Puas dayng ha duwa bahagi', in himumunga awn pagdayaw (structure) niya saparti bay. In laggu'-taas sin bay dipindi ha pagdayaw usalun kaniya, Damikkiya, in manga himumungan magbidda'-bidda' in sugahan niya dipindi ra isab ha manga pagdayaw niya.
  1. Himumungan Tuput (Simple Sentence) - amu in kawl (statement or clause) hambuuk da in kawlan jukup (indpendent clause or main clause). In kawlan jukup awn siya piyagbissarahan (subject) iban kalakkuwan (predicate)
Sawpama:
  • In mastal suntuan.
  • Hindasiyu na mayan in diyaak mu magsulat sin ripurt?
  • Mirna, Juhan, kawaa niyu in buk yadtu ha laybrari.
  • Aykkawnaa, di niyu biyutang in utak ini!
  • In prisidin iban sinitur mamisita pa Sug iban magsuplay bugas pa manga kiyugdan aramala.
  1. Duwa Himumungan (Compund Sentence) - amu ini in kawl tagaduwa kawlan jukup (independent clause or main clause) piyupunu' sin panugpat (conjunction) 'iban', 'sa', 'sumagaw', 'atawa', 'na', 'kanna' iban 'malayngkan'.
  • In Arab magguna nars dayng ha Pilipinas, iban magkawa' da isab nars in Milikan.
  • Hi Balma mati'but, sa' in manghud niya nagsusumlut hadja.
  • Mabaya' tuud aku makabissar Anggalis, sumagawa' di' ku maraug in luman ku.
  • In mayul duma magkita' ha manga tau niya didtu ha Tiyanggi atawa magtugun siya ha manga tau  madtu pa upis niya.
  • Marayaw kasuddahan in manga Tausug ha Indanan, na masub magbisita pa Indanan hi Prof. Albert M. Santoli.
  • Mati'but magripurt pa iskul nila in kamastalan ha Indanan South District, kanna dimayaw na in kaiskul-iskulan ha kagimbahan.
  • Mataud isturi sin makabuga' in Indanan, malayngkan in upis sin muninsipal yadtu ha gimba sin Indanan.
  1. Himumungan Haybul (Complex Sentence) - In ini awn hambuuk kawlan jukup (independent clause atawa main clause) iban duwa kawlan kulang (dependent clause atawa subordinate clause) atawa lumabi pa in taud. In kawlan kulang agad mabista hadja siya pamissarahan (fragment) karna' kulang in duwa bahagi sin himumungan duun halawm niya hangkanna subay siya hipunu' madtu pa kawlan jukup.
  • Misan mulan mahinaat ini, in mastal magripurt da pa iskul.
  • Hi Alma timabang ha ina' niya naglutu' pagkaun huwas niya namaygu' pa sapah.
  • In Tausug malisu' na umingat sin bahasa nila sabab sin bukun na amun naiskul nila.
  • Bang in bata'iskul bukun mahampas missara sin bahasa niya, bukun da isab siya mahampas missara ha Anggalis atawa Filipino.
  • In kamastalan subay mangunahan magsalin sin Tausug pa Anggalis supaya mapaham sin manga bata'iskul in maana.
  1. Duwa Himumungan Haybul (Compound-Complex Sentence) - In ini subay awn, sababa'-baba' duwa in kawlan jukup (independent clause atawa main clause) iban subay hambuuk kawlan kulang (dependent clause atawa subordinate clause).
  • Hi Kumala' di' magkaun sapi' pasal mabahu' kaniya, na wala' na siya imatud kanila nagkaun.
  • Pagdatung pa bay hi Mukim dayng ha upis, namaid na hi Sandra muwi' sa'bu sung magbutang pag-inum kaniya hi Radzma.
  • Masanyang hadja hi Lajid misan bukun mataud in magkausaha niya, sa' nagsusumlut hadja in asawa niya pagka way gaus nila mami awtu..

No comments:

Post a Comment