Tuesday, May 22, 2018

Panukilan sin Tausug (Tausug Literature)


Sin panahun pis-taym pa amu in wala' pa nagubat sin Kastila', Milikan iban Jipun in Lupa'sug, asal awn na Panukilan (Literature) in manga kamaasan sin manga Tausug. Mahampas na sila magsulat sin manga unu-unu na hadja bissara, lapal, sugsugan, kawlan atawa manga limbagan (figures) amu in hiyahalgaan nila.

In sulat kamaasan, gudlisan nukil in hãtan niya. Pagtawagun siya sulatsug atawa laung nila sulat nukil. In dagbus sin hãtan niya amu na in alipba'ta' sin arab pasalan biya' da isab ha yan in panulat sin bangsa Malayu.

In manga Tausug ha masa yadtu, sila na in panagnaan nakapangadji' pa dugaing hula' bang di ra ha kalingkal hula' amu na in natawag Pilipinas. In īskul nila pa kahula'hulaan amu na in pangadji pag-agama (religious or Islamic education). Karna' sin bangsa Malayu ra isab in diyayngan sin manga kamaasan, hula' Indonesia ra isab iban Borneo in daran nila pagtulakun muhut sadja manuntut ilmu' sin Islam sampay naabut nila in hula' Misil atawa hula' Arab.

In panukilan nila amu na in manga kitab, padduman, panaabbilan, parukunan, kutikaan atawa putikaan, kissa, hadis, uwahuy, iban sin kaibanan pa.

Lamud da isab ha panukilan sin Tausug in daman (proverb), bissarakamaasan (sayings), katarasulan (poetry) atawa tarasul (poem), sail (psalm) atawa hadis iban lugu', kissa (ballad) atawa gabbang, tigum-tigum (riddle), kata-kata (novel), kissa-kissa (short story), kaawnan/panagnaan (legend), suy-suy (annecdote), iban sin kaibanan pa.

No comments:

Post a Comment